به گزارش پایگاه خبری دیمه نیوز، معصومه اصطلامی، فعال رسانهای در یادداشتی نوشت: صدای تک و توک ترقهها در خیابان میگوید رفته رفته به روزهای پایانی سال نزدیک میشویم و تب و تاب برگزاری جشن شب چهارشنبه آخر سال یا شب چهارشنبه سوری همه جا و همه کس را فراگرفته است.
هر چند این جشن در سالهای اخیر و با نسل جدید تغییر کرده است و غالب کسانی که در این جشن به شیوه جدید شرکت میکنند جوانان و نوجوانان هستند، بزرگترها بیشتر سبک و روش قدیم خود را میپسندند، ولیکن این جشن همه ساله برگزار میشود.
ایرانیان آریایی از دیرباز به طبیعت و پدیدههای طبیعی احترام خاصی گذاشته و همواره در حفظ و نگهداری آنها میکوشیدند، آتش نیز یکی از همین پدیدههای طبیعی است که در نزد ایرانیان از احترام ویژهای برخوردار بوده و این احترام و تقدس به حدی بود که بیگانگان که اطلاع دقیقی از فرهنگ غنی ما ندارند، نیاکان ما را متهم به آتشپرستی میکردند؛ درحالی که هرگز چنین چیزی صحت نداشته و ایرانیان هیچگاه آتشپرست نبوده و اتفاقاً اولین قوم یزدان پرست کره خاکی، ایرانیان بودهاند و مدتها پیش از ظهور اسلام نیاکان ما به وجود خدای یگانه اعتقاد داشتهاند.
ایرانیان، برخلاف برخی اعتقادات، شب چهارشنبه را شب «آفرینش نور» دانسته و آن را خوش یمن میدانستند و از همین رو آخرین شب چهارشنبه سال را جشن گرفته و به شادی میپرداختند؛ این جشن یکی از آثار فرهنگی به جا مانده از نیاکان و گذشتگان ما بوده و ما باید مثل هر اثر دیگری در حفظ و نگهداری آن بکوشیم، اما متاسفانه این جشن به دلایلی از جمله سودجویی برخی افراد فرصتطلب، تبلیغات غلط بیگانگان، عدم مدیریت و کنترل این جشن و به ویژه بیاهمیتی در اجرای رسوم قدیمی نحوه برگزاری این جشن تغییر کرده به طوریکه همه ساله در این شب شاهد تعداد زیادی مصدوم و حتی تلفات جانی در بین شهروندان هستیم که بیشترین طیفی که درگیر حوادث شب چهارشنبه آخر سال میشوند جوانان و نوجوانان هستند که شور و هیجان و انرژی بیشتری دارند.
چهارشنبهسوری اصیل با آیینها و جشنهای متعددی در سراسر ایران اسلامی برگزار میشد که دارای مشابهتهای زیادی با هم هستند؛ مهمترینِ این آیینها جمعآوری خار و خاشاک یا تودههای سوختنیِ دیگر و افروختن آتش است، اما در بعضی زمانها و بعضی نقاط آیینهای دیگری مانند کوزه شکستن، فال گرفتن و بختگشایی هم مرسوم بوده است؛ مشخصه اصلی چهارشنبهسوری، برافروختن آتش و پریدن از روی آن در آخرین چهارشنبه سال خورشیدی است؛ برخی بر این باورند که این کار آنها را از بیماری و زردرویی در سال بعد مصون میکند.
در بیشتر شهرهای ایران پس از پریدن از روی آتش، کوزهها را میشکنند؛ احتمالاً ریشه این آیین، این باور قدیمی است که کوزه بدیمنی را جذب میکند و با شکستن کورز، بدیمنیها هم از بین میرود؛ این رسم در شهرهای مختلف با تفاوتهای جزئی انجام میشود.
قاشقزنی از دیگر مراسماتی است که در چهارشنبهسوری در زمان قدیم انجام میگرفت که اکنون کمتر این رسم را مشاهده میکنیم، در آئین قاشقزنی دختران و پسران جوان، چادری بر سر و روی خود میکشند تا شناخته نشوند و به در خانه دوستان و همسایگان خود میروند؛ صاحبخانه از صدای قاشقهایی که به کاسهها میخورد به در خانه آمده و به کاسههای آنان آجیل چهارشنبهسوری، شیرینی، شکلات، نقل و پول میریزد.
یکی از سنتهای چهارشنبهسوری برای حل مشکلات این است که مرد یا زنی، گوشهای از لباس یا چارقد خود را گره میزند و در خیابان از نخستین عابر میخواهد که آن گره را بگشاید، یا گاهی از قفل کوچکی استفاده میکنند و کلید آن را به نخستین عابر میدهند تا آن را باز کند. این کار به نیت باز شدن گره از کارهای فروبسته انجام میشود؛ در توصیف آیینهای چهارشنبهسوری به آجیل نذری یا آجیل مشکلگشا اشاره میکند. البته آن را جزو آداب خاص چهارشنبهسوری نمیداند اما کسانی که به آن باور دارند، این نذر را در چهارشنبهسوری هم ادا میکنند.
قطعاً در مناطق مختلف ایران این رسم به شیوههای دیگر و با مشابهتهای فراوان برگزار میشد، ولی متاسفانه در چندین سال اخیر با رواج نحوه اشتباه و البته خطرناکی از برگزاری جشن چهارشنبهسوری، با نزدیک شدن به سال نو بیشتر التهاب و نگرانی حوادث سوختگی، قطع عضو و غیره خانوادهها را درگیر میکند؛ به طوری که امسال هنوز به چهارشنبه آخر سال نرسیدهایم در بسیاری از شهرها حوادثی رقم خورده است و متاسفانه مجروحانی از این حوادث شاهد بودیم.
قطعاً اطلاعرسانی و هوشیار کردن نسل جوان و آگاهی آنها از نحوه صحیح اجرای این جشن میتواند در کاهش حوادث این شب بکاهد و لازم است به قدری که در توان است در احیای سنتهای قدیم و اصیل این جشن بکوشیم که به معنای واقعی کلمه جشن و شادمانی برای آغاز سال جدید بود.
انتهای پیام/*